Teknoloji, İş ve Aile: Dijital Kültürel Sermaye ve Sınır Yönetimi

Bu makale, iş ve aile arasındaki ilişkileri sosyolojik bir perspektiften incelemektedir. Ariane Ollier-Malaterre, Jerry A. Jacobs ve Nancy P. Rothbard, iş-aile dengesine yönelik mevcut araştırmaları ele alarak, bu iki alanın nasıl etkileşimde bulunduğunu ve modern toplumlarda bu çerçevede hangi sorunların öne çıktığını tartışmaktadır. Makalede, iş ve aile ilişkilerindeki dinamikler, cinsiyet rolleri, iş-yaşam dengesi politikaları ve küresel bağlamdaki değişimler gibi temel konulara odaklanılmaktadır. Ayrıca, gelecekteki araştırmalar için yönlendirmeler yapılarak, çalışma hayatındaki esneklik, dijitalleşmenin etkileri ve farklı kültürel bağlamlarda iş-aile ilişkilerinin nasıl şekillendiği gibi konulara dikkat çekilmektedir. Bu yönüyle hem yeni akademik çalışmalara hem de geliştirilecek politikalara yönelik önemli bir referans kaynağı olma özelliğine sahiptir.

AMAÇ

Bu makalenin amacı, iş ve aile yaşamı arasındaki etkileşimleri derinlemesine inceleyerek, bu iki alanın birbirini nasıl etkilediğini sosyolojik bir bakış açısıyla analiz etmektir.

YÖNTEM

Bu makalede kullanılan yöntem, mevcut literatürün kapsamlı bir şekilde gözden geçirilmesi ve analiz edilmesi üzerine kurulmuştur. Yazarlar, bu sayede iş ve aile ilişkileri üzerine yapılmış önceki çalışmaları sistematik olarak inceleyerek bu alandaki temel eğilimleri, tartışmaları ve boşlukları tespit etmeyi amaçlamışlardır.

Veri toplama: Makalede ampirik veri toplama yerine, iş-aile dengesi ve ilgili alanlardaki sosyolojik çalışmaların derinlemesine analizi yapılmıştır. Araştırmacılar, çeşitli akademik makaleler, raporlar ve teorik çalışmalar gibi ikincil kaynaklardan elde edilen verileri kullanmışlardır.

Veri analizi: Literatür incelemesi yoluyla elde edilen veriler, tematik bir yaklaşımla analiz edilmiştir. Araştırmacılar, iş-aile ilişkilerinin cinsiyet rolleri, iş yeri politikaları, dijitalleşme gibi faktörlerle nasıl etkilendiğini tartışarak, bu konudaki bulguları karşılaştırmalı olarak değerlendirmişlerdir. Ayrıca, farklı coğrafi ve kültürel bağlamlardaki iş-aile dinamiklerinin nasıl değiştiğine dair çıkarımlar yapılmıştır.

Çalışma grubu: Doğrudan bir çalışma grubu olmamakla birlikte, makalede ele alınan literatür geniş bir sosyolojik çalışma grubunu temsil eden önceki araştırmalara dayanmaktadır. Bu çalışmalar, iş-aile dengesinin çeşitli sosyal gruplar ve bağlamlardaki farklı etkilerini anlamak amacıyla kullanılmıştır.

TEMEL BULGULAR

Araştırmacıların temel bulgularına göre, iş ve aile arasındaki ilişkiler hem bireysel hem de kurumsal düzeyde karmaşık ve dinamik bir yapıya sahiptir. Bu bulguları şu şekilde özetlenebilir:

• Modern çalışma hayatının yoğun temposu, esnek olmayan çalışma saatleri ve yüksek iş talepleri, bireylerin iş ve aile rollerini dengede tutmalarını zorlaştırmaktadır. Bu, özellikle çocuklu ailelerde, kadınların iş gücüne katılımını olumsuz etkileyen önemli bir faktör olarak öne çıkmaktadır.
• Cinsiyet rolleri, iş ve aile arasındaki dengenin kurulmasında belirleyici bir unsur olarak görülmektedir. Araştırma, kadınların iş ve aile arasında sıkıştığını, erkeklerin ise daha çok iş odaklı bir yaşam tarzı sürdürdüğünü göstermektedir. Bu durum, cinsiyet eşitsizliklerini derinleştiren bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır.
• İş-aile dengesinin korunmasında iş yerlerinin sunduğu esneklik ve aile dostu politikaların etkisi büyüktür. Araştırma, esnek çalışma saatleri, uzaktan çalışma ve ebeveyn izni gibi politikaların iş-aile dengesini iyileştirdiğini ortaya koymaktadır. Ancak, bu tür politikaların her iş yerinde ve her sektörde yaygın olmadığını vurgulamaktadır.
• Dijitalleşme, iş ve aile ilişkilerini yeniden şekillendiren önemli bir faktör olarak görülmektedir. Uzaktan çalışma ve dijital platformlar, iş ve aile rollerinin birbirine daha fazla iç içe geçmesine neden olmuştur. Bu, bir yandan iş-aile dengesine esneklik katarken, diğer yandan işin aile hayatına daha fazla sızmasına ve sınırların belirsizleşmesine yol açmıştır.
• İş ve aile arasındaki ilişkiler, kültürel ve coğrafi bağlamlara göre değişiklik göstermektedir. Farklı ülkelerdeki iş-aile dengesi politikaları ve toplumsal normlar, bu iki alanın nasıl dengelendiğini etkilemektedir. Özellikle Batı toplumlarında iş-aile dengesine daha fazla önem verilmesine rağmen, bazı gelişmekte olan ülkelerde bu konunun henüz yeterince ele alınmadığı görülmektedir.
• Araştırma, iş ve aile ilişkilerine dair daha fazla disiplinler arası araştırma yapılması gerektiğini vurgulamaktadır. Özellikle dijitalleşme, esnek çalışma modelleri ve toplumsal cinsiyet eşitliği gibi konuların derinlemesine incelenmesi, bu alandaki araştırmalar için önemli bir yön belirleyicidir.

SONUÇ

Bu çalışmanın sonuçları, iş ve aile yaşamı arasındaki ilişkinin karmaşık ve çok yönlü olduğunu göstermektedir. İş talepleri ve aile sorumlulukları arasındaki dengenin kurulmasının zorlaştığı, özellikle toplumsal cinsiyet rollerinin bu dengeyi büyük ölçüde etkilediği vurgulanmaktadır. Çalışma, aile dostu iş yeri politikalarının, esnek çalışma saatleri ve dijitalleşmenin iş-aile dengesine olumlu katkılar sunduğunu, ancak aynı zamanda işin aile hayatına sızarak sınırları bulanıklaştırdığına dikkat çekmektedir. Kültürel ve coğrafi farklılıkların da iş ve aile ilişkilerinde belirleyici olduğu görülmektedir. Sonuç olarak, bu bulgular, toplumsal cinsiyet eşitliğini teşvik eden politikalar ve dijitalleşmenin getirdiği esnekliğin iş-aile dengesini iyileştirme potansiyeline sahip olduğunu ve bu konuların gelecekte daha derinlemesine ele alınması gerektiğini ortaya koymaktadır.

KAYNAK

Ollier-Malaterre, A., Jacobs, J. A., & Rothbard, N. P. (2019). The dynamics of work and family research in sociology: Current issues and future directions. Annual Review of Sociology, 45, 425-447. https://doi.org/10.1146/annurev-soc-073018-022433