Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları

• Türkiye’nin nüfus artış hızı 2023 yılında 1,1’e geriledi.

Nüfus artış hızı, bir ülkenin nüfusunun belirli bir dönemdeki büyüme oranını ifade eden önemli bir demografik göstergedir ve genellikle yıllık olarak yüzde (%) ya da binde şeklinde ifade edilir. Doğum ve ölüm oranları ile göç hareketleri gibi faktörlere bağlı olarak değişen bu oran, bir bölgedeki nüfusun belirli bir zaman diliminde ne kadar arttığını veya azaldığını gösterir. Türkiye’de nüfus artış hızı 2022 yılında binde 7,1 iken, 2023 yılında binde 1,1’e gerilemiştir ve bu durum demografik dinamiklerdeki değişimin bir yansımasıdır. 

Not: Grafik ile ilgili tablo N_1

Bu veriler, Türkiye’de nüfus artış hızında belirgin bir düşüş yaşandığını ortaya koymaktadır. Bu durum, doğurganlık oranındaki düşüş, artan yaşlı nüfus ve göç dinamiklerindeki değişimlerle açıklanabilir. Nüfus artışındaki yavaşlama, uzun vadede ekonomik büyüme, iş gücü piyasası ve sosyal güvenlik sistemleri üzerinde önemli etkiler yaratabilir. Özellikle genç nüfus oranındaki azalma, sürdürülebilir kalkınma açısından önemli bir sorun hâline gelebilir. 

• Türkiye’nin genç nüfusu azalıyor.

Nüfus piramitleri, nüfusun yaş ve cinsiyet dağılımını görselleştiren grafiklerdir ve demografik değişimlerin izlenmesinde önemli bir araçtır. Türkiye’nin 2007 ve 2023 yıllarına ait nüfus piramitleri karşılaştırıldığında, doğurganlık oranlarındaki düşüş ve yaşam beklentisindeki artışa bağlı olarak yaşlı nüfusun arttığı ve genç nüfusun oranının azaldığı dikkat çekmektedir.

Not: Grafik ile ilgili tablo N_2

2007 yılı piramidinde geniş bir taban, genç nüfusun baskın olduğunu gösterirken 2023 yılında tabanın daraldığı ve orta yaş gruplarının ağırlık kazandığı görülmektedir. Bu değişim, Türkiye’nin demografik geçiş sürecinde olduğunu ve nüfusun yaşlandığını göstermektedir. Yaşlı nüfusun artışı, sağlık ve sosyal hizmetlerin yeniden düzenlenmesini gerektirebilir. Ayrıca, çalışma çağındaki nüfusun azalma eğilimi, ekonomik üretkenlik üzerinde uzun vadeli olumsuz etkiler yaratabilir.

• 2023 yılında Türkiye’nin ortanca yaşı 34’e yükseldi.

Ortanca yaş, bir toplumdaki bireylerin yaşlarının sıralanması sonucunda ortada kalan kişinin yaşıdır ve nüfusun yaş yapısını anlamada önemli bir göstergedir. Türkiye’de 2022 yılında 33,5 olan ortanca yaş, 2023 yılında 34’e yükselmiştir. Erkeklerde ortanca yaş 32,8’den 33,2’ye, kadınlarda ise 34,2’den 34,7’ye çıkmıştır.

Not: Grafik ile ilgili tablo N_3

Ortanca yaşın yükselmesi, nüfusun yaşlanmakta olduğunu göstermektedir. Kadınlarda erkeklere oranla daha yüksek ortanca yaş, kadınların yaşam süresinin genellikle daha uzun olmasından kaynaklanmaktadır. Ortanca yaşta gözlemlenen bu yükselme, ekonomik ve sosyal politikaların yaşlı nüfusa yönelik planlanmasını, aynı zamanda genç nüfusu destekleyecek stratejiler geliştirilmesini gerektirebilir.