
Yapay Zekâ Araştırmalarında Yeni Gündem: Dünya Modelleri
Yapay zekâ araştırmalarının yeni hedeflerinden biri, “dünya modelleri” inşa etmek. Yani âdeta bir kar küresi gibi sistemin küçük ölçekli bir temsilinin model üzerinde sınanması anlamına geliyor. Bu fikir, 1943’te Kenneth Craik’in, organizmaların dış dünyanın küçük ölçekli bir modelini kafalarında taşıdıkları ve bu sayede daha güvenli, daha yetkin şekilde hareket edebildikleri yönündeki görüşüne kadar uzanıyor. Psikolojiden robotik ve makine öğrenimine kadar pek çok alanda farklı biçimleriyle kullanılmış bu yaklaşım, bugün genel yapay zekâ araştırmalarının merkezinde.
Ancak günümüz üretken yapay zekâları, henüz tutarlı “dünya modelleri” kurmak yerine, çoğu zaman birbirinden kopuk ve hatta kimi zaman çelişkili “sezgiler yığını” öğreniyor. Bu da onları daha kırılgan kılıyor. Örneğin, Manhattan’da yolların küçük bir kısmı kapatıldığında performanslarının hızla düşmesi gibi. Yine de basit “dünya modelleri” bile dayanıklılık, güvenilir akıl yürütme ve sistemlerin daha anlaşılır hâle gelmesi açısından büyük bir potansiyel taşıyor.