Enstitü Sosyal bünyesinde yürütülen “Dijital Oyunlarda İçerik Derecelendirme Sistemi Geliştirme” projesi kapsamında dijital oyunların çocuk ve gençlerin üzerindeki etkileri bugüne dek düzenlenen toplantılarla kapsamlı biçimde ele alınmıştı. Bu sürecin devamı niteliğinde, 8 Mayıs 2025 tarihinde ilgili uzman ve oyun geliştiricilerin katılımıyla “Dijital Oyunlarda Çocuklara Yönelik Koruma ve Derecelendirme Sistemi Geliştirme Çalıştayı” gerçekleştirildi.

Çalıştayda; her grup, belirlenen beş popüler dijital oyundan birini seçerek oyunu oynadı ve içerik değerlendirme kriterleri çerçevesinde analizini gerçekleştirdi. Katılımcılar, oyunları deneyimledikten sonra içeriksel ve yapısal riskleriyle birlikte güçlü yönlerini de değerlendirerek görüşlerini diğer gruplar ile paylaştı.

Oyun Değerlendirmeleri

Monopoly oyununun dijital versiyonunda; oyun içi satın alma unsurları, yağma/hırsızlık ifadeleri ve şans faktörünün yüksekliğine dikkat çekildi. Oyun, stratejiden çok şansa dayalı yapısıyla dikkat çekerken, arkadaşlarla oynanabilmesi ve eğitici yönleriyle de güçlü yanlar taşıdığı belirtildi.

Mobile Legends Bang Bang oyunu, çok oyunculu yapısı ve kumar benzeri ödül sistemleri nedeniyle bağımlılık riski barındıran bir yapıya sahip olarak değerlendirildi. Buna karşın, ekip çalışması ve problem çözme becerilerini geliştirme potansiyeli de vurgulandı. Oyunun yalnızca içeriği değil, dış pazarlama stratejileri de ayrı bir değerlendirme başlığı olarak öne çıktı.

Carnival Tycoon Idle Games için yapılan değerlendirmelerde, oyunun bilişsel gelişime katkısının sınırlı olduğu, şans ve kazanma dürtüsünün ön plana çıktığı belirtildi. Oyun içinde yer alan bazı içerikler (örneğin, şans makinaları gibi öğeler) tartışma konusu oldu. Masa katılımcıları oyunun yaş sınırının bazı platformlarda 4+ olduğunu ancak bu yaş sınırının daha yüksek olması gerektiğini belirtti.

Brawl Stars oyunu, şiddet içerikli simgeler (kafatası, silahlar), oyuncuyu sürekli pekiştirme sistemi ve mistik unsurlarıyla dikkat çekti. Katılımcılar, oyunun çocuklara yönelik yönlendirici cümleler ve semboller içerdiğini, dolayısıyla düşük yaş grupları için uygun olmadığını ifade etti. Oyun için yaş sınırı konusunda çeşitli uygulamalarda 7-9 yaş verildiği görülse de, çalıştayda bu sınırın daha yukarı çekilmesi gerektiği vurgulandı.

Fallout Shelter ise diğer oyunlara kıyasla daha sade ve strateji odaklı bulunarak risk faktörü az bir örnek olarak öne çıktı. Oyundaki şiddet ögelerinin sınırlı olduğu ve karakterler arası iş birliğine yönlendirdiği ifade edildi. Buna rağmen oyunun sık sık kontrol edilme gerekliliği gibi bağımlılık yaratabilecek dinamikleri nedeniyle en az 12 yaş grubu için uygun olduğu görüşü benimsendi.

Çalıştayda ayrıca oyun tasarımlarındaki görsel ve dilsel unsurlar, şiddet, bağımlılık, cinsiyet rolleri, satın alma baskısı gibi kriterler detaylı şekilde tartışıldı. Katılımcılar, yaş derecelendirme sistemine yalnızca teknik değil, pedagojik ve sosyolojik bir çerçeveden yaklaşmanın gerekliliğini vurguladı.

Toplantının sonunda, içerik derecelendirme kriterlerinin somutlaştırılması ve uzun vadede uygulanabilir, sürdürülebilir bir sistemin oluşturulması yönündeki çalışmaların devam edeceği ifade edildi. Ayrıca, sürecin dinamik ve gelişime açık niteliği doğrultusunda, katılımcılardan ve paydaşlardan gelecek her türlü geri bildirimin değerlendirmeye açık olacağı belirtildi.