Enstitü Sosyal, mevcut eğitimde denetim modelinin günün ihtiyaçları ve şartlarına uygun, daha sağlıklı işleyen bir hale getirilmesinin öğrenme süreçlerinin verimliliğini artıracağı düşüncesi ile 23 Şubat’ta Denetim ve Rehberlik Ön Çalıştayı gerçekleştirdi. Enstitü tarafından yayımlanan Öğrenme Merkezli Okul Yöneticiliği Raporu’nun ortaya koyduğu denetim ve rehberlik alanındaki ihtiyaçlardan yola çıkarak yürütülen çalıştay, denetçiler, okul müdürleri ve öğretmenleri bir araya getirdi. Çalıştayın temel amacı, var olan sisteme dair geri bildirimleri ve sistemin içinden fikirleri bir araya getirerek denetimle ilgili öğrenme merkezli, somut, uygulanabilir ve sistemdeki ihtiyaçtan yola çıkan bir model önermek.

Dört tema çerçevesinde şekillenen çalıştayda birinci tema “denetimin yapısı”, ikinci tema “eğitimde geri bildirim ve rehberlik”, üçüncü tema “denetçi eğitimi ve mesleki eğitim” ve dördüncü tema “denetçilerin mesleki hakları ve kariyerleri” olarak belirlendi. Çalıştayın ilk bölümünde her masada alanında tecrübeli denetçiler, okul müdürleri ve öğretmenler ilgili temaya dair görüşlerini ve tecrübelerini birbirleriyle paylaştı. Çalıştayın ikinci kısmında masalar temaya dair grup çalışmalarını sunarak mevcut duruma dair gözlemlerini ve olası çözüm önerilerini sıraladı. 

“Denetimin yapısı” teması İstanbul Medeniyet Üniversitesi Eğitim Bilimleri Bölümü Öğr. Üyesi Dr. Murat Bülbül moderatörlüğünde ele alındı. Tema mevcut denetim yapılanmasının nasıl olduğuna ve iyileştirmek için nasıl bir yapılandırma önerilebileceğine odaklandı. Bu grup çalışmasında Millî Eğitim Bakanlığı kontrolündeki kurumların yaptığı denetimler iç ve dış denetim olarak iki başlıkta değerlendirildi. İç ve dış denetime dair mevcut işleyişin değerlendirilmesinin ardından mevcut durumun iyileştirilmesine dair öneriler verildi. İç denetime dair Sayıştay raporunda yer alan müfettiş sayısının altındaki mevcut müfettiş sayısına dikkat çekilerek denetim faaliyetlerinin sağlıklı işleyebilmesi için gerekli kadroların tahsisinin önemi vurgulandı. Buna ek olarak İl Millî Eğitim Müdürlüğüne bağlı müfettişlerin il millî eğitime dair denetleme faaliyetlerinde bulunmasının doğurabileceği sorunlar ele alındı ve denetimde bölge sistemine geçilmesi öneri olarak sunuldu. Denetlemelerin yalnızca işlerin mevzuata uygunluğuna değil, öğrenmenin ölçülmesine ve kurumsal işleyişe odaklanması gerektiği ifade edildi. 

“Eğitimde geri bildirim ve rehberlik” teması Enstitü Sosyal araştırmacılarından eğitim bilimci Doç. Dr. Turgay Öntaş moderatörlüğünde tartışıldı. Eğitimde denetim ve geri bildirim ihtiyacına ve amacına değinildi. Ardından denetim ve geri bildirimin işlevi, periyotları, denetim ve geri bildirim süreçlerinde objektiflik ve saydamlık, yaptırım ve hesap verilebilirlik konuları ele alındı. Grup çalışmasında mevcut sistemdeki muhakkiklik ve denetim faaliyetlerinin birbirinden ayrılması, ders denetimlerinin tek seferlik değil düzenli olacak şekilde düzenlenmesi, süreç değerlendirmesinin yapılması, öğretmenler için mesleki gelişim portfolyoları hazırlanması gibi önerilerde bulunuldu. Öğretmenlik mesleğine uygun olmayan öğretmenlerle ilgili müfettiş raporlarının yaptırım gücü olması ve işleme daha hızlı alınması gerektiği vurgulandı. 

“Denetçi eğitimi ve mesleki gelişim” teması Eğitim Müfettişleri Başkan Yardımcısı Ayşegül Ekizceli’nin moderatörlüğünde, Ekizceli’nin mevcut denetçi eğitimi ve mevzuata ilişkin sunumu ile başladı. Grup çalışması “Türkiye’de denetçiler nasıl yetiştirilmeli? Belli hizmet içi eğitimlerin eklenmesi yeterli mi, yoksa mesleğin başından itibaren farklı bir yol mu izlenmesi gerekir?” soruları çerçevesinde gerçekleşti. Ekizceli, denetçi eğitiminin iyileştirmesi için yapılması gereken düzenlemeleri hizmet öncesi ve hizmet içi olmak üzere iki başlıkta sıraladı. Hizmet öncesinde denetçilere lisansüstü eğitimin teşvik edilmesi, eğitim yönetimi lisansüstü eğitimlerine denetçilerce gerçekleştirilen inceleme/soruşturma konularının ders olarak eklenmesi, en az iki yıllık yöneticiliğin yazılı sınavlara başvuru şartlarına eklenmesi gibi öneriler sunuldu. Hizmet içi eğitimlerde ise mali teklifli konular, taciz/istismar ve rücu gibi konularda aralıklı ve zorunlu eğitimlerin verilmesi önerildi. 

Son tema olan “denetçilerin mesleki hakları ve kariyerleri”, Eğitim Müfettişleri Başkan Yardımcısı Bekir Bekmezci moderatörlüğünde tartışıldı. Grup tartışmasının ardından Bekmezci, bir okul müdüründen aldığı mektubu okuyarak eğitimde denetime duyulan ihtiyaca dikkat çekti.  Denetlemenin önemi ve denetçilerin daha donanımlı ve etkili şekilde çalışabilmeleri için ihtiyaç duydukları haklara değindi. Denetçilerin kariyer yönetimi noktasında rehberlik ihtiyacını vurguladı. 

Grup sunumlarında diğer masalardaki katılımcılar da farklı temalarda fikir belirterek katkıda bulundu. Tüm grupların sunumu ve grup çıktılarının tartışılması ile çalıştay sona erdi. Öğrenme merkezli bir eğitimde denetim ve rehberliğin önemine dikkat çeken Enstitü Sosyal, ön çalıştayın çıktılarını da değerlendirerek eğitimde denetim ve rehberlik alanında çalışmalarına devam edecek.