Omer Bartov ile “Görünenin Ötesi: Gazze, Soykırım ve Tarihsel Bakış”

Enstitü Sosyalin “Dünyadan Yansımalar” serisinin 14 Kasım’daki konuğu, Brown Üniversitesinden tarihçi ve akademisyen Prof. Dr. Omer Bartov oldu. Bartov, “Görünenin Ötesi: Gazze, Soykırım ve Tarihsel Bakış” başlıklı konuşmasında, Gazze’de yaşanan insani felaketi tarihsel ve etik bir bakış açısıyla ele aldı. Çağdaş çatışmaların tarihsel benzerliklerine dikkat çekerek uluslararası hukukun temel ilkelerinden biri olan “orantısız güç kullanımı” meselesini öne çıkardı.

Bartov, Ekim 2024 - Mayıs/Haziran 2025 arasında yürütülen operasyonların yalnızca askeri hedeflere yönelmediğini, konut alanlarının, kamu binalarının, altyapının, su ve enerji tesislerinin, tarım bölgelerinin sistematik biçimde yok edildiğini söyledi. Okulların, üniversitelerin, camilerin, müzelerin ve arşivlerin planlı bir şekilde tahrip edilmesinin, Gazze’yi nüfusu için yaşanmaz hâle getirmeyi amaçlayan bilinçli bir stratejinin parçası olduğunu vurguladı. Bu koşulların modern soykırımların tipik özellikleriyle örtüştüğünü dile getiren Bartov, Gazze halkının kaçabileceği bir yerin olmamasının bu süreci etnik temizlik yoluyla soykırım niteliğine taşıdığını ifade etti. Bir grubun üyelerini öldürmek, fiziksel ve zihinsel zarar vermek, yaşamı sürdürülemez koşullara dönüştürmek ve doğumları engellemek gibi eylemlerin insanlığa karşı suçlar arasında yer aldığını, Gazze’de yaşananların bu suç tiplerinin dördünü birden kapsadığını belirtti.

Söyleşinin önemli başlıklarından biri de “hafıza”, “tanıklık” ve “ahlaki sorumluluk” kavramları oldu. Bu bağlamda Bartov, soykırımın salt hukuki bir kavram olmadığını, aynı zamanda geçmişi hatırlamak, tanıklık etmek ve ahlaki bir duruş almakla da doğrudan ilişkili olduğunu ifade etti. Tarihsel hafızayı, bugünkü krizleri anlamak ve dünyadaki sessizliği sorgulamak için vazgeçilmez bir araç olarak değerlendirdi.

Etkinlik, katılımcıların soruları ve Prof. Bartov’un değerlendirmeleriyle sona erdi.

Söyleşiyi buradan izleyebilirsiniz: https://youtu.be/8hPlYfl-7V0?si=TokEqxbu-ShP7ful