Meritokrasiden Karşılıklı Sorumluluğa: Prof. Yong Zhao’dan Eğitimin Amacına Yeni Bir Bakış

Enstitü Sosyalin “Dünyadan Yansımalar” serisinin Eylül ayındaki konuğu, eğitim psikolojisi alanında dünyaca tanınmış isimlerden Kansas Üniversitesinden Prof. Yong Zhao oldu. Yong, “Meritokrasiden Karşılıklı Sorumluluğa: Eğitimin Amacını Yeniden Tanımlamak” başlıklı sunumunda, eğitimde sadece sınav başarılarına dayanan meritokrasi anlayışının yerine, bireylerin özgün insani yönlerine odaklanan ve karşılıklı sorumluluğu teşvik eden insan merkezli bir yaklaşımın benimsenmesi gerektiğini vurguladı. 

Çevrim içi gerçekleşen söyleşide Prof. Yong, “meritokrasi”nin başlangıçta İngiliz eğitim sistemini hicvetmek amacıyla literatüre girmiş bir kavram olduğunu, ancak zamanla birçok ülkede liyakat esaslı bir yönetim anlayışını tanımlamak için kullanılmaya başlandığını hatırlattı. Meritokrasinin yalnızca sağlıksız bir rekabeti teşvik etmekle kalmayıp, kaynakları bazılarına tahsis ederken diğerlerini dışladığını, öğrenciler arasındaki eşit olmayan başlangıç koşullarını dikkate almadığını ve nihayetinde bireysel tatmin ile toplumsal ilerlemeyi engellediğini ifade etti. Eğitimin, insanların birbirine bağımlı olma yaklaşımı yerine her öğrencinin özgün yeteneklerini geliştirmeyi ve bunları gerçek dünya problemlerinin çözümüne katkı için kullanmayı amaçlaması gerektiğini savundu.

Prof. Yong yalnızca eğitimin değil, toplumun genel işleyiş biçiminin de yeniden tanımlanması gerektiğini belirtti. Yong, “İnsanlar tutkularını ve yeteneklerini sadece kendi yararlarına değil, başkalarına destek olmak için de kullanıyor; bu karşılıklı dayanışma da yeni dönemin temel değerlerinden biri olarak öne çıkıyor.” dedi. Yapay zekâ çağının, bireyleri sınav skorları ya da standart başarı kriterlerinden çok, özgün insani yönleriyle değerlendiren bir toplum ve ekonomi anlayışına zemin hazırladığını vurguladı. Bu dönüşümün, bireylerin artık birbiriyle rekabet etmek yerine birlikte üretip öğrenmelerini teşvik ettiğine dikkat çekti.

Daha fazla bilgi için videomuzu izleyebilirsiniz: https://www.youtube.com/watch?v=erieNWtGf3A